Leiden is een van de oudste steden van Nederland. De rijke geschiedenis van de stad en haar inwoners zijn nog altijd terug te vinden in de verschillende bezienswaardigheden. Het parkeerterrein aan de Haagweg, de parkeergarage aan de Morssingel of het NS-station vormen de gunstige start voor een mooie stadswandeling vanaf de Morspoort langs de monumenten en sfeervolle plekken van de stad, met zeker onderweg een moment om even uit te rusten op één van de vele terassen.
Eén van de twee overgebleven historische stadspoorten van de totaal 7 stadspoorten die Leiden heeft gekend. De poort is in 1668 gebouwd als vervanging van een oude houten poort.
Een in 1987 op een van de bolwerken herbouwde standerdmolen met direct daarnaast de karakteristieke ophaalbruh, de Rembrandtbrug. Bij voldoende wind is op zaterdag de werking van de molen bekijken bij het malen van het graan. Open: elke za 10.00-17.00 uur.
De Stadstimmerwerf was vroeger de woning van de stadstimmerman. Het pand heeft een kenmerkende
renaissancegevel uit 1612.
Tegenover de Stadstimmerwerf biedt het Galgewater locatie aan historische binnenvaartschepen.
Geboorteplek van Rembrandt van Rijn. In de gevel is alleen een gedenksteen te vinden. In de directe nabijheid bevindt zich het restant van de oude stadsmuur en de fundering van de molen waar de moeder van Rembrandt werd geboren. Op korte afstand, in de bocht van het Noordeinde met de Witte Singel staat het borstbeeld van Rembrandt.
Zeevaartschool Leiden, Rembrandtpark
Voormalige opleiding van de straatjeugd voor de zeevaart, gesticht door Hendrik de Zeevaarder. Het gebouw heeft binnen verschillende kenmerken van de zeevaart, zoals steile scheepstrappen en een dakconstructie in de vorm van een omgekeerde kiel van een schip. Op de bovenverdieping bevindt zich boven de trappen een zogenaamd commandoplateau vanwaar de leerlingen werden toegesproken.
Doelenpoort Leiden, Groenhazengracht
Toegangspoort uit 1645 tot het terrein van de St. Jorisdoelen, het oefenterrein van de schutters. Het ontwerp van de poort is van Aren van 's Gravesande. Op de poort is een sculptuur aangebracht met afbelding van St. Joris en de draak.
Academiegebouw, Leiden, Rapenburg
Voormalige kloosterkerk uit begin van de 16e eeuw, sinds 1581 het
hoofdgebouw van de universiteit nadat de stad in 1574 als beloning na
langdurig verzet een universiteit kreeg. In dit gebouw verkregen vele groten uit de wereld hun eredoctoraat. Onder hen Churchill, Nelson Mandela en Koningin Beatrix. Hun handtekeningen zijn te zien tussen die van andere afgestudeerden op de muur van het 'zweetkamertje'.
Direct naast het Academiegebouw bevindt zich de ingang van de Hortus Botanicus Leiden, een van de oudste Botanische tuinen.
Latijnse School, Leiden, Lokhorststraat
De Latijnse School werd in 1599 gebouwd. Vele beroemde Leidenaars waaronder Rembrandt, hebben hier hun lessen gevolgd. Als school in gebruik geweest tot 1883.
Gravensteen, Leiden, Pieterskerkhof
Vierkante verdedigingstoren die voor de graven van Holland diende als toevluchtsoord in tijd van oorlog of onrust. De inrichting herinnert aan het gebruik als gevangenis.
Pieterskerk Leiden, Pieterskerkhof
Een laat-gotische kruisbasiliek uit 1121 met het koor uit 1390. De kerk had oorspronkelijk de hoogste kerktoren van Nederland. Deze toren is echter op 5 maart 1512 ingestort, waarna men op het voorplein een losstaande klokketoren heeft geplaatst. In de kerk de graven van Boerhaave, Jan Steen, de ouders van Rembrandt en van John Robinson (leider van de Pilgrims). Dat laatste is aanleiding dat veel Amerikanen hier een bezoek afleggen als eerbewijs aan hun voorvaders. Om deze reden ook verkoos President Bush sr deze kerk in 1989 als afsluiting van zijn Europese rondreis.
De kerk is te bezichtigen ma t/m zo van 13.30 - 16.00 uur.
Jean Pesijnhofje Leiden, Pieterskerkhof
Eén van de mooiste hofjes van Leiden dat in 1655 werd gesticht door Jean Pesijn (1612-1666). ten behoeve van zijn Franstalige geloofsgenoten. Tijdens hun verblijf in Leiden woonden hier de Pilgrim Fathers voordat zij via Delfshaven en Southampton vertrokken naar Amerika en daar een nieuwe staat stichtten. Leiden kent in totaal 33 hofjes die voor een groot deel een bezoek meer dan waard zijn.
Van der Werfpark Leiden, Steenschuur
Het Van der Werfpark is ontstaan na de ontploffing van een kruitschip in 1807. Een groot deel van de stad werd weggevaagd met vele doden, waarna het park werd aangelegd. In het park staan vele cultuurgewassen en exoten. Midden in het park staat het standbeeld van burgemeester Van der Werf, die tijdens het beleg van Leyden in 1574 een belangrijke rol speelde om de burgers tot rust te manen.
De Blauwe Steen Leiden, Breestraat
De Blauwe steen in het midden van de Breestraat, markeert de plek waar in de Middeleeuwen vonnissen werden voltrokken en waar ondeugdelijk laken in het openbaar vernietigd werd.
De Burcht Leiden, Burgsteeg
De Burcht bestaat uit een rond 1100 kunstmatig opgeworpen heuvel ,op het punt van de splitsing van de Oude en de Nieuwe Rijn. Daarop is een ronde verdedigingsmuur gebouwd ten behoeve van de gravin Jacoba van Beieren. Vanaf de muur heeft men een bijzonder uitzicht over de stad Leiden.
De kerk werd in 1315 gesticht volgens de traditie van toen als een houten kerkje. Het huidige gebouw dateert uit de periode 1470-1550 en is zichtbaar nooit volledig afgebouwd.
De kerk steekt markant uit boven de stad en biedt een mooi zicht vanaf de Burcht.
Ceaciliacomplex Leiden, Caeciliastraat
In de 15e eeuw gebouwd als St. Caeciliaklooster en werd tot 1841 gebruikt als ziekenhis voor lijders aan de pest en voor krankzinnigen. De vermaarde hoogleraar Boerhaave werkte hier van 1668 tot 1738. In het gebouw is thans het Boerhaavemuseum gevestigd.